Koortskruid
of Betoniekruid.
gebruikt in de (middeleeuwse) kruidengeneeskunde
Betonie is een kruid dat tegelijk een tonische (versterkende) en een ontspannende invloed uitoefent op het zenuwstelsel. Het is dan ook bruikbaar voor symptomen die samenhangen met angst en spanning. Het is verzachtend bij spanningshoofdpijn, maar wordt ook gebruikt bij hoofdpijn die samenhangt met verhoogde bloeddruk (en dan vooral als die hoge bloeddruk stress-gerelateerd is). Andere indicaties zijn faalangst, innerlijke onrust, en zenuwpijnen, vooral in het aangezicht.
Betonie wordt ook gebruikt bij de behandeling van astma en (astmatische) bronchitis, eveneens vooral dan als stressfactoren mee een rol spelen in het probleem.
De Engelse volksnaam ‘Woundwort’ slaat op het gebruik van de plant bij verwondingen, en door zijn samentrekkende en wondhelende eigenschappen is het kruid inderdaad ook te gebruiken bij de behandeling van vooral verse en eerder schone verwondingen. Het kruid doet de kleine bloedvaatjes samentrekken en is dus geschikt om het eerste bloeden te stelpen, wat echter minder gewenst is als de wonde vuil is. In een later stadium zullen de looizuren de eiwitten in het wondvocht doen denatureren en zo een beschermend laagje op de wonde vormen. Ook hier geldt: niet gebruiken bij geïnfecteerde wonden, wel bij bijvoorbeeld een moeilijker helende schaafwonde.
In het verleden werd Betonie ook gegeven aan kinderen die om onverklaarbare redenen gewicht verloren. De Duitse volksnaam ‘Zehrkraut’ (wegteerkruid) verwijst hier nog naar.
In de homeopathie word betonie toegepast bij verlammingsverschijnselen, zenuwziekten, lichte psychische problemen, duizeligheid, slechte bloedsomloop, en bij TIA’s (transient ischemic attack – een voorbijgaande zenuwuitval door stoornissen in de hersendoorbloeding – vaak een voorbode van een CVA: cerebrovasculair accident of beroerte).
De betonie of het koortskruid (Stachys officinalis, synoniem: Betonica officinalis) is een plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). De soort staat op de Nederlandse- en Belgische Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en sterk in aantal afgenomen.
De plant wordt 30-90 cm hoog en bloeit van juni tot augustus met paarsrode, soms witte bloemen. De bloemen vormen een dichte schijnaar. De meeste bladeren zitten in een wortelrozet. De onderste bladeren hebben een lange bladsteel en de bovenste bladeren hebben een korte bladsteel. De bladeren hebben een netvormige nervatuur. De kantige stengel is onvertakt en heeft korte haren.
De betonie komt voor op graslandhellingen en aan bosranden op niet te droge, lemige en kalkrijke grond. De plant wordt ook als sierplant gekweekt.
Toepassingen
In de Griekse en Romeinse oudheid werd de Betonie veel als braakmiddel en bij het stelpen van bloed toegepast. Pedanius Dioscorides beschreef al de werking op het zenuwstelsel en Antonia Musa beschreef in De Herba Vettonica 47 kwalen, waartegen betonie als geneeskrachtig kruid gebruikt kon worden. In de Middeleeuwen werd de plant gebruikt bij bezweringen. Tegenwoordig worden de in de plant voorkomende werkzame stoffen gebruikt bij aandoeningen van de luchtwegen, diarree en blaasontsteking.
bron: Wikipedia
Betonie wordt ook gebruikt bij de behandeling van astma en (astmatische) bronchitis, eveneens vooral dan als stressfactoren mee een rol spelen in het probleem.
De Engelse volksnaam ‘Woundwort’ slaat op het gebruik van de plant bij verwondingen, en door zijn samentrekkende en wondhelende eigenschappen is het kruid inderdaad ook te gebruiken bij de behandeling van vooral verse en eerder schone verwondingen. Het kruid doet de kleine bloedvaatjes samentrekken en is dus geschikt om het eerste bloeden te stelpen, wat echter minder gewenst is als de wonde vuil is. In een later stadium zullen de looizuren de eiwitten in het wondvocht doen denatureren en zo een beschermend laagje op de wonde vormen. Ook hier geldt: niet gebruiken bij geïnfecteerde wonden, wel bij bijvoorbeeld een moeilijker helende schaafwonde.
In het verleden werd Betonie ook gegeven aan kinderen die om onverklaarbare redenen gewicht verloren. De Duitse volksnaam ‘Zehrkraut’ (wegteerkruid) verwijst hier nog naar.
In de homeopathie word betonie toegepast bij verlammingsverschijnselen, zenuwziekten, lichte psychische problemen, duizeligheid, slechte bloedsomloop, en bij TIA’s (transient ischemic attack – een voorbijgaande zenuwuitval door stoornissen in de hersendoorbloeding – vaak een voorbode van een CVA: cerebrovasculair accident of beroerte).
De betonie of het koortskruid (Stachys officinalis, synoniem: Betonica officinalis) is een plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). De soort staat op de Nederlandse- en Belgische Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en sterk in aantal afgenomen.
De plant wordt 30-90 cm hoog en bloeit van juni tot augustus met paarsrode, soms witte bloemen. De bloemen vormen een dichte schijnaar. De meeste bladeren zitten in een wortelrozet. De onderste bladeren hebben een lange bladsteel en de bovenste bladeren hebben een korte bladsteel. De bladeren hebben een netvormige nervatuur. De kantige stengel is onvertakt en heeft korte haren.
De betonie komt voor op graslandhellingen en aan bosranden op niet te droge, lemige en kalkrijke grond. De plant wordt ook als sierplant gekweekt.
Toepassingen
In de Griekse en Romeinse oudheid werd de Betonie veel als braakmiddel en bij het stelpen van bloed toegepast. Pedanius Dioscorides beschreef al de werking op het zenuwstelsel en Antonia Musa beschreef in De Herba Vettonica 47 kwalen, waartegen betonie als geneeskrachtig kruid gebruikt kon worden. In de Middeleeuwen werd de plant gebruikt bij bezweringen. Tegenwoordig worden de in de plant voorkomende werkzame stoffen gebruikt bij aandoeningen van de luchtwegen, diarree en blaasontsteking.
bron: Wikipedia
|
|
Christina (Tina) Stapley
Tina is dé experte in het Verenigd Koninkrijk op gebied van historische kruidengeneeskunde. Van de Romeinse tijd tot Queen Victoria. Dertig jaar studie en een praktijk als herbaliste en lesgeefster. Alles weet ze over de de beste therapie voor bijlen in schedels en hoe de Saksen diarree aanpakten. Hoe ik bij haar terechtkwam? Wat dacht je? Toeval! Bij mijn eerste bezoek aan The Great Hall in Winchester, waar de elfde-eeuwse Ronde Tafel hangt gaf ze demo's met kruiden. 'Sta je hier dikwijls', vroeg ik? 'Eén keer per jaar' was het antwoord. Sindsdien ben ik een beetje kind aan huis bij haar in Calne (Wiltshire) |
uitgebloeid koortskruid langs de boorden van de Rupel begin september, het tijdstip van de ontvoering .
In de roman staat koortskruid voor het vrouwelijke element, genezing, zachtheid. Gherwina de kruidenvrouw van Muizen die overleeft tussen haar ontvoerders omdat ze zich onmisbaar kan maken door haar kennis en helende talenten.